Bán lẻ đang về tay tư nhân

Ngày đăng: 01/08/2018 16:04:26

Trong nhiều năm, thị trường bán lẻ ở Việt Nam là sân chơi của các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp FDI nhưng giờ đây, các đại diện của nhóm tư nhân đang trỗi dậy như những thế lực mới.

Hồi cuối tháng 7 vừa qua, siêu thị VinMart với thiết kế mới đã khai trương tại tòa nhà cao nhất Việt Nam Landmark 81. Nằm ở tầng B1, thuộc Khu đô thị Vinhomes Central Park (TP.HCM), VinMart Landmark 81 có tổng diện tích hơn 4.500m2 và là siêu thị VinMart lớn nhất ở khu vực phía Nam. Ngoài VinMart Landmark 81, Vingroup còn bố trí 7 cửa hàng tiện lợi VinMart+ ngay tầng 1 tòa tháp. Tính đến thời điểm hiện tại, Vingroup có trong tay 71 siêu thị lớn và 1.300 cửa hàng tiện lợi trên toàn quốc.

Nếu tính luôn thương vụ mua lại GM Việt Nam mới đây để kinh doanh dòng xe Chevrolet, Vingroup là đơn vị tư nhân trong nước đầu tiên sở hữu mảng bán lẻ đa dạng nhất cho đến nay khi cung cấp từ quả trứng, hộp sữa cho đến xe hơi.

Trong khi đó, tại Thế Giới Di Động, để đảm bảo tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận 2 con số mỗi năm, công ty này đã mở rộng sang mảng bán lẻ thực phẩm và kinh doanh thuốc tây. Tính đến cuối năm 2017, Thế Giới Di Động nắm trong tay hơn 1.000 điểm bán lẻ điện thoại, 642 cửa hàng Điện Máy Xanh, hơn 280 cửa hàng Bách Hóa Xanh và gián tiếp đồng sở hữu 14 cửa hàng thuốc Phúc An Khang. Trước đó, Thế Giới Di Động cũng đã mua lại chuỗi điện máy Trần Anh để gia nhập thị trường Hà Nội.

Không chịu kém, FPT Retail cũng đã bắt đầu mở rộng sang mảng kinh doanh thuốc tây thông qua việc đầu tư vào Long Châu. Trong 2 năm nữa, FPT Retail kỳ vọng sẽ mở 400 cửa hàng thuốc dưới tên thương hiệu này. Tính đến hết quý II vừa qua, FPT Retail đã mở thêm 43 cửa hàng, nâng tổng số cửa hàng sở hữu lên 516. Mặc dù các công ty như Vingroup, Thế Giới Di Động, FPT Retail đã mở rộng sang nhiều mảng khác nhau để tìm cơ hội tăng trưởng mới nhưng tất cả đều phụ thuộc vào mặt bằng bán lẻ, tức là đất, mà đất là tài nguyên có giới hạn.

Đại diện các chuỗi cửa hàng có chi nhánh trên toàn quốc đều cho biết thị trường hiện rất khan hiếm mặt bằng đẹp, đó là chưa kể giá cũng đội lên đáng kể do cầu tăng cao. “Mới cách đây 1 năm, việc thuê mặt bằng còn khá dễ dàng”, đại diện một chuỗi cửa hàng thời trang nói.

Nguyên nhân là do Việt Nam đang trở thành thị trường có tốc độ phát triển các cửa hàng tiện lợi nhanh nhất khu vực châu Á vào năm 2021. Tốc độ tăng trưởng kép hằng năm của Việt Nam được tổ chức nghiên cứu quốc tế IGD dự báo lên đến 37,4%, cao hơn Philippines  (24,2%) và Indonesia (15,8%). Do đó, các nhãn hàng quốc tế như Circle K (Mỹ), FamilyMart (Nhật) hay B’s mart (Thái Lan)… vẫn đang liên tục mở rộng chuỗi cửa hàng trong thời gian tới.

Đó là chưa kể sự góp mặt của các nhãn hàng ăn uống dành cho giới trẻ, đặc biệt là mặt hàng trà sữa đã góp phần đẩy giá mặt bằng lên khá cao chỉ trong một thời gian ngắn. Nếu như trước đây một mặt bằng “vừa mắt” 4m x 14m có giá cho thuê khoảng 45 triệu đồng/tháng thì nay con số này đã tăng hơn 90 triệu đồng/tháng.

Mặt bằng đã ít, nay sẽ càng khan hiếm do sự cạnh tranh đến từ các đối thủ ngoại. Điều này sẽ còn tiếp diễn trong thời gian dài với mức độ khốc liệt hơn. Để đảm bảo tốc độ phát triển cả về quy mô lẫn doanh thu cho các mảng mới mở, ba đại diện như Vingroup, Thế Giới Di Động hay FPT Retail buộc phải gia tăng tốc độ M&A.

Các doanh nghiệp nội thiếu tiềm lực tài chính hơn sẽ trở thành mục tiêu thâu tóm của bộ 3 này trong tương lai. Và khi đã thâu tóm nhóm chiếu dưới, không loại trừ khả năng nhóm này sẽ thâu tóm lẫn nhau để bảo toàn vị thế.

Song song đó, nhóm này sẽ phát triển mạnh mảng thương mại điện tử để tạo lợi thế bền vững. Trong kế hoạch kinh doanh năm 2018, Thế Giới Di Động sẽ mở rộng ngành hàng vuivui.com và đưa dịch vụ khách hàng của website này trở thành vị trí số 1 trong lĩnh vực thương mại điện tử.

Còn Hội đồng Quản trị Vingroup cũng vừa thông qua quyết định thành lập VINID, đồng thời góp 2.400 tỉ đồng sở hữu 80% VINID. Đây là động thái ban đầu cho thấy mảng bán lẻ Vingroup trong thời gian tới sẽ đẩy mạnh việc kích thích người sử dụng mua hàng và thanh toán trực tuyến.