Trong tháng 3 này, thị trường đón nhận thông tin về sự thâm nhập của Amazon – tên tuổi đình đám trong lĩnh vực mua sắm trực tuyến toàn cầu. Dù sự tham gia dưới hình thức, cấp độ nào của “ông trùm” này vẫn còn là một dấu hỏi lớn, thế nhưng, đây cũng là cơ hội để nhìn lại sự phát triển của thương mại điện tử tại Việt Nam trong thời gian qua và những ngày sắp đến.
Bước chân đầu tiên của “người khổng lồ”
Mới đây, tại diễn đàn Toàn cảnh thương mại điện tử do Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) tổ chức, ông Gijae Seong, Giám đốc bộ phận bán hàng toàn cầu của Amazon, đề cập việc hãng này đang tìm kiếm các nhà sản xuất, nhà xuất khẩu ở Việt Nam.
“Người bán tiếp cận người mua toàn cầu một cách hiệu quả qua Amazon. Các doanh nghiệp có thể ở Việt Nam bán hàng qua Mỹ, châu Âu mà không cần văn phòng, nhà kho tại đó. Bên cạnh bán buôn, Amazon cũng cho phép người bán là cá nhân tham gia thị trường bán lẻ của Amazon gồm 13 thị trường bán lẻ với 300 triệu khách hàng đến từ 180 quốc gia và 172 nước tham gia bán hàng, tính cả Việt Nam,” ông Gijae Seong nêu triển vọng.
Hợp tác giữa Amazon và các thành viên VECOM nhằm tạo nền tảng để tăng xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam. Đối với Amazon, đây là những bước đệm đầu tiên trong kế hoạch đặt chân vào thị trường mới nổi với 93 triệu dân như Việt Nam.
Trao đổi với báo chí, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho rằng, với Amazon và Alibaba, những “người khổng lồ” này chiếm phân khúc khác, không phải là phân khúc mà doanh nghiệp thương mại điện tử Việt Nam đang hướng tới. Do vậy, việc Alibaba hay Amazon tiến vào thị trường Việt Nam thì thậm chí doanh nghiệp của ta còn có lợi thế vươn nhanh ra thế giới hơn.
“Với các sàn giao dịch có tên tuổi như Alibaba, Amazon, việc thu hút doanh nghiệp tham gia xuất khẩu cũng lớn hơn. Tất nhiên, doanh nghiệp thương mại điện tử phải có cách đi phù hợp, không thể tay không đấu với người khổng lồ được. Doanh nghiệp trong nước nên làm thương mại điện tử với những mặt hàng chuyên biệt”, ông Trần Thanh Hải nhận định.
Còn theo bà Đặng Thúy Hà, Giám đốc khách hàng khu vực miền Bắc Niesel Việt Nam, các “ông lớn” vào Việt Nam là tín hiệu tốt cho thị trường, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Lợi ích cho thị trường là có thêm nhà cung cấp, có sân chơi rộng, tiếp cận kinh tế toàn cầu, từ đó cạnh tranh lành mạnh hơn. Người tiêu dùng có thêm lựa chọn, thêm những sản phẩm từ nước ngoài trực tiếp vào Việt Nam nhanh hơn…
Hấp dẫn nhưng cũng lắm chông gai
Nhìn rộng hơn về thị trường bán lẻ, ông Phạm Thái Bình, Trưởng bộ phận Bán lẻ, Savills TP.HCM cho rằng, trong mắt nhiều chuyên gia và cả người tiêu dùng, mua sắm truyền thống hiện nay dường như đang bị chi phối bởi kênh thương mại điện tử, đa phần nhờ vào sự phát triển của internet và những công nghệ phụ trợ hiện đại. Khi người tiêu dùng không còn xa lạ với thiết bị điện tử thì các dịch vụ phát triển từ nền tảng công nghệ số dần dà tạo nên ưu thế, điển hình nhất chính là mang đến sự tiện lợi, dễ dàng, nhanh chóng.
Bên cạnh những trang mua sắm đang thể hiện rõ tính chuyên nghiệp như Lazada, Thegioididong, Sendo, Shopee, Tiki… khi được đầu tư bài bản, đâu đó vẫn còn tồn tại các lọai hình mua sắm qua các kênh mạng xã hội như Facebook, Zalo… Việc ”nhà nhà bán hàng, người người bán hàng” này có quy mô dù nhỏ lẻ nhưng số lượng lại vô cùng lớn, quan trọng hơn, chi phí của hoat động này không đáng kể, và những chính sách thuế vẫn chưa tác động đến đối tượng này.
“Từ đây, sự canh tranh cũng trở nên khập khiễng, khi chi phí thấp dẫn đến giá thành sản phẩm thấp nên mô hình “bán hàng qua mạng xã hội” này vẫn được đón nhận bởi số đông. Trong khi đó, các trang mạng tên tuổi, đầu tư bài bản từ con người đến hệ thống vận hành, đang gặp không ít khó khăn từ các gánh nặng chi phí liên quan”, ông Bình cho biết.
Theo ông Bình, trong đó, chi phí marketing (tiếp thị quảng cáo) giữ vai trò then chốt cho lĩnh vực này và không hề ít như nhiều người vẫn nghĩ. Theo như ghi nhận, ngân sách chạy marketing cho kế hoạch trong 2 năm đầu của thương mại điện tử dao động xấp xỉ 2 triệu USD, và tính “sống còn”” sẽ được định đoạt sau thời gian này.
“Xét trên thực tế, chúng ta chứng kiến không ít thương hiệu rời bỏ cuộc chơi trong thời gian qua như Beyeu, Deca, Foodpanda… và nhiều doanh nghiệp rút lui lặng lẽ. Dù được đánh giá là màu mỡ, thế nhưng, mảnh đất này không dễ đãi ngộ bất cứ ai, và đâu đó, nhiều thương hiệu trong lĩnh vực này vẫn trong giai đoạn khó khăn để tìm chỗ đứng cho mình”, ông nói.
Dù nhìn nhận thương mại điện tử tại Việt Nam là hành trình của hoa hồng, bộ phận nghiên cứu của Savills cũng cho rằng, thị trường e-commerce rất tiềm năng nhưng cũng chứa đựng không ít rủi ro. Việc chú trọng hơn về văn hóa tiêu dùng của người Việt – vốn hay thay đổi và thích cái mới – những nhà đầu tư cần có những bước đi thử nghiệm trước khi tiếp cận, trước khi có kế hoạch thực hiện đầu tư vào thị trường này.
“Đã không ít các nhà bán lẻ gặp phải nhiều khó khăn khi đối mặt với vấn đề thích ứng văn hóa tiêu dùng. Và cẩn trọng luôn là một bài học không bao giờ cũ”, ông nhấn mạnh.
dantri
